Ứng dụng công nghệ mở ra cơ hội mới cho ngành bảo hiểm

Đại diện Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam khẳng định công nghệ sẽ thay đổi toàn diện, mạnh mẽ hoạt động mua bán và vận hành trong ngành bảo hiểm.

Ngành bảo hiểm trên thế giới và tại Việt Nam có những thay đổi nhanh chóng trong vài năm gần đây, song hành với sự phát triển mạnh của công nghệ. Ông Ngô Trung Dũng - Phó tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam cho biết những thay đổi này kéo theo sự ra đời của ngành công nghệ bảo hiểm (Insurtech). 

Năm 2018, tổng phí bảo hiểm khai thác qua Insurtech dự báo đạt khoảng 187 tỷ USD, chiếm 4% tổng phí toàn cầu. Dự báo đến năm 2023, con số này vượt ngưỡng 400 tỷ USD, chiếm 7% tổng phí.

Ông Ngô Trung Dũng chia sẻ với VnExpress về cơ hội lớn mà Insurtech sẽ mang lại cho các doanh nghiệp bảo hiểm cũng như người dùng.

Ngành Insurtech hình thành như thế nào thưa ông?

- Công nghệ bảo hiểm Insurtech là từ ghép của 2 từ "Insurance" (bảo hiểm) và "Technology" (công nghệ). Thuật ngữ này ra đời sau Fintech - công nghệ tài chính vốn đang là động lực thúc đẩy sự phát triển của ngành tài chính toàn cầu.

Không có tài liệu nào ghi nhận thuật ngữ "Insurtech" chính thức xuất hiện khi nào, nhưng một số chuyên gia cho rằng có thể xuất hiện khoảng đầu năm 2016 tại các hội thảo về công nghệ bảo hiểm diễn ra ở New York (Mỹ).

Đến nay, Insurtech được ví như một cuộc cách mạng sẽ thay đổi mạnh mẽ và toàn diện cách thức hoạt động truyền thống trong hàng trăm năm qua của ngành bảo hiểm, làm thay đổi hành vi mua bảo hiểm cũng như phương thức quản trị của một công ty bảo hiểm.

- Tại sao cần ứng dụng công nghệ vào ngành bảo hiểm?

- Với các doanh nghiệp bảo hiểm truyền thống, một số chuyên gia đánh giá là sản phẩm được thiết kế chủ yếu từ góc nhìn của doanh nghiệp, phục vụ cho việc bán chứ không phải phục vụ cho việc mua. Vì vậy, sản phẩm bảo hiểm không thân thiện với người dùng do có quá nhiều điều khoản, điều kiện, hợp đồng dài dòng và khó hiểu. Chưa có những sản phẩm bảo hiểm cá nhân hoá để sử dụng được tối ưu hoá dữ liệu thu thập. Công nghệ cung cấp những giải pháp để giải quyết các vấn đề trên.

Nếu không ứng dụng công nghệ, các doanh nghiệp sẽ nhanh chóng bị tụt hậu, không theo kịp được xu thế trước những yêu cầu về thay đổi về hệ thống, quy trình nghiệp vụ, tư duy, thói quen...

- Vậy cụ thể công nghệ bảo hiểm sẽ tạo ra những thay đổi như thế nào? 

- Công nghệ áp dụng trong mọi giai đoạn của chuỗi giá trị bảo hiểm, từ khâu nghiên cứu thị trường, tiếp thị, thiết kế sản phẩm, đánh giá rủi ro, bán hàng, sau bán hàng cho đến giải quyết chi trả quyền lợi cho khách. Việc áp dụng những công cụ, ứng dụng mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big data), Internet vạn vật (IoT)... mang lại hiệu quả hoạt động cho doanh nghiệp, cải thiện chất lượng dịch vụ.

Kế đến, công nghệ kéo theo sự xuất hiện những cách tiếp cận sản phẩm mới, chẳng hạn bảo hiểm dựa trên cơ sở sử dụng. Ví dụ tính phí bảo hiểm ôtô dựa trên dữ liệu vận hành xe, gồm quãng đường, vận tốc, phong cách lái (tăng giảm tốc, phanh xe, vào cua, chuyển hướng...). Hay những sản phẩm bảo hiểm theo chế độ "tắt - mở" cho phép khách hàng được chọn số ngày cụ thể họ cần được bảo hiểm trong năm.

Đột phá hơn nữa, trên thị trường đã có những sản phẩm bảo hiểm có độ tương tác cao với người tham gia bảo hiểm, khuyến khích họ tích cực vận động, tập luyện, tăng cường sức khỏe. Sản phẩm này cho phép doanh nghiệp tính phí trên các thông tin sức khỏe cá nhân, mức độ vận động từ các thiết bị mang theo người. Khách hàng nào có lối sống lành mạnh, thường xuyên vận động rèn luyện sức khỏe sẽ được hưởng mức phí thấp hay thậm chí còn được hoàn lại một phần tiền phí để "tưởng thưởng".

Bên cạnh đó là sự xuất hiện mô hình trung gian bảo hiểm mới là các sàn giao dịch điện tử, website so sánh sản phẩm bảo hiểm về giá, phạm vi bảo hiểm... và tư vấn cho khách hàng những sản phẩm phù hợp với thông tin khách cung cấp. 

Từ đó ngành bảo hiểm có thêm các kênh bán hàng mới, đặc biệt là kênh trực tuyến, từ website đến ứng dụng di động. Các mô hình bảo hiểm mới cũng lần lượt xuất hiện, chẳng hạn như có bảo hiểm ngang hàng (peer to peer insurance) đang dần nở rộ ở các quốc gia phát triển.

- Tất cả những sự thay đổi kể trên hứa hẹn sẽ mang đến những cơ hội, lợi ích gì cho doanh nghiệp bảo hiểm?

- Đầu tiên, công nghệ giúp nâng cao chất lượng quản trị, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm. Một số doanh nghiệp chú trọng số hóa toàn bộ quy trình, giao dịch không dùng giấy tờ như AIA, FWD...

Ở một số công ty trên thế giới, quy trình làm việc diễn ra nhanh hơn nhờ có sự hỗ trợ của công nghệ. Trí tuệ nhân tạo, robot thay thế một số công đoạn chẳng hạn robot giới thiệu thông tin mới tại các trung tâm dịch vụ khách hàng.

Một số công ty còn áp dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo IBM's Watson Explorer để thay thế các thẩm định viên bảo hiểm. Hệ thống có thể đọc các chứng từ y tế, bệnh án với mọi loại dữ liệu (thời gian nằm viện, lịch sử điều trị, phương pháp phẫu thuật...) để thẩm định và tính toán chi trả quyền lợi cho khách hàng. Từ đó giúp tăng hiệu năng hoạt động của bộ phận thẩm định, giảm thiểu đáng kể thời gian giải quyết quyền lợi bảo hiểm, giảm số nhân viên thẩm định.

Ngoài ra công nghệ còn giúp nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng. Doanh nghiệp có thêm công cụ nghiên cứu, đánh giá thị trường, tìm hiểu đúng nhu cầu của khách hàng. Trong khâu tiếp thị, trí tuệ nhân tạo giúp kết nối hồ sơ dữ liệu khách hàng với sản phẩm phù hợp nhất, tránh việc liên hệ tràn lan không đúng người có nhu cầu bảo hiểm.

Hệ thống cũng cho phép khai thác bảo hiểm tự động bằng cách tiếp cận cơ sở dữ liệu khách hàng, trí tuệ nhân tạo có thể tự động thẩm định khách hàng, đánh giá mức độ rủi ro và định phí bảo hiểm.

Doanh nghiệp cũng có cơ hội hợp tác chéo với các doanh nghiệp ngoài ngành, ví dụ việc cấp bảo hiểm du lịch thông qua bán vé máy bay. Đặc biệt, Insurtech cũng mở ra cơ hội cho các startup, thúc đẩy việc thành lập doanh nghiệp công nghệ bảo hiểm, thu hút đầu tư. Theo nghiên cứu của Fintech Global, trong vòng 5 năm vừa qua, tổng số tiền mà thế giới đầu tư mở Insurtech là khoảng gần 10 tỷ USD.

- Còn về phía khách hàng, ứng dụng công nghệ giúp họ hưởng lợi gì khi sử dụng dịch vụ bảo hiểm?

- Insurtech giúp làm đơn giản hóa vấn đề kê khai thông tin của khách hàng. Sau này khi mỗi cá nhân có định danh thống nhất trên hệ sinh thái số, các thông tin tên tuổi, địa chỉ, tình trạng sức khoẻ, tiền sử bệnh, thói quen sinh hoạt, sở thích cá nhân... đều có trong cơ sở dữ liệu lớn (big data). Việc sử dụng các phân tích cảm biến và công nghệ học máy (machine learning) có thể suy luận ra cuộc sống của từng cá nhân từ các dữ liệu số. Từ đó mang lại những thông tin cụ thể, chân thực và đến lúc nào đó công ty bảo hiểm có thể không cần đến bảng câu hỏi yêu cầu người mua bảo hiểm phải kê khai.

Công nghệ cũng sản sinh ra các công cụ tương tác với khách hàng như chatbot, công cụ quản lý hợp đồng, chẳng hạn Prudential Việt Nam có cổng thông tin khách hàng PRUonline.

Tốc độ trả lời khiếu nại, giải quyết quyền lợi bảo hiểm cũng nhanh hơn, ví dụ Manulife với website EasyClaims, Generali với Gen Claims... Thời gian giải quyết quyền lợi của khách hàng không còn đo bằng tuần mà đã giảm xuống bằng ngày, bằng giờ, thậm chí là bằng phút, bằng giây.

- Tuy nhiên song hành với cơ hội, ngành bảo hiểm sẽ đối mặt với những thách thức nào trước sự thay đổi lớn do công nghệ mang lại?

- Các doanh nghiệp cần lưu ý vấn đề an ninh mạng, càng phụ thuộc vào mạng thì rủi ro càng cao, vấn đề sập hệ thống, vấn đề tin tặc tấn công dữ liệu... đều cần được phòng ngừa. Một số người có thể lợi dụng công nghệ để lừa các doanh nghiệp bảo hiểm. 

Ngoài ra, chi phí đầu tư cho công nghệ rất lớn, thu hồi vốn như thế nào là một bài toán nan giải. Bên cạnh đó doanh nghiệp còn phải đối mặt với vấn đề xung đột quyền lợi trong hệ thống, giải bài toán tâm lý cho nhân viên, cho kênh truyền thống (đại lý).

Một thách thức khác là ngành bảo hiểm là ngành kinh doanh có điều kiện, chịu sự quản lý giám sát chặt chẽ của nhà nước. Nếu các quy định quản lý của nhà nước không theo kịp với sự phát triển của công nghệ, thì điều này cũng sẽ là thách thức, đặc biệt là các startup trong ngành công nghệ bảo hiểm.

Nguồn: VNEXPRESS